Πέμπτη, 25 Απριλίου 2024
αλβανικές λέξεις50 ελληνικές λέξεις αλβανικής προέλευσης

50 ελληνικές λέξεις αλβανικής προέλευσης

Τον κατάλογο που θα δείτε τον ξεκίνησε ο συγγραφέας Νίκος Σαραντάκος με βάση τον σχετικό πίνακα του ετυμολογικού λεξικού Μπαμπινιώτη και με τις ετυμολογικές πληροφορίες του Λεξικού της Κοινής Νεοελληνικής, προσθέτοντας και μερικές ιδιωματικές λέξεις από σχετική εργασία του Δημ. Λιθοξόου.

Ο πίνακας του Λιθοξόου είναι ο πληρέστερος (έχει αποδελτιώσει τη βασική εργασία του Γουστάβου Μέγιερ) αλλά έχει μερικές σπανιότατες λέξεις, όπως και λέξεις που ο Μέγιερ τις θεωρεί αλβανικής προέλευσης αλλά που άλλες πηγές τις θεωρούν δάνεια από άλλη γλώσσα (π.χ. τον βάλτο, που τον είδαμε στα σλάβικα δάνεια). Περιλαμβάνει 89 λέξεις και μάλιστα δεν καταγράφει λέξεις διαλέκτων.

Τέλος, πρόσθεσε και μία λέξη (ή μάλλον έκφραση) που καμιά πηγή δεν τη δίνει αλβανικής προέλευσης, αλλά με βάση δικές του, ερασιτεχνικές αλλά πιστεύω πειστικές, έρευνες (που έχουν δημοσιευτεί σε παλιό άρθρο) αυτό θεωρείται πολύ πιθανό: πρόκειται για την έκφραση μάλε βράσε.

Ο πίνακας με τις πενήντα ελληνικές λέξεις αλβανικής προέλευσης. Οι αμφισβητούμενες με ερωτηματικό (;)

  1. αλητάμπουρας [μόνο το δεύτερο μισό, βέβαια]
  2. αμπάριζα  [αυτό είναι είδος αντιδανείου, αφού η αμπάρα, ιταλικής αρχής, πέρασε από τα ελληνικά στα αλβανικά. Οι καταλήξεις σε -ιζα είναι ένδειξη αλβανικής προέλευσης, και στα τοπωνύμια]
  3. βλάμης
  4. γκιόνης
  5. γούβα (;)
  6. ζαμάρα [φλογέρα]
  7. ζουλάπι (;)
  8. καλαμπόκι
  9. καλέσα [η ξανθιά προβατίνα]
  10. καλικούτσα [από τις Λέξεις που χάνονται]
  11. καρκαλέτσος
  12. καρούτα [ξύλινη σκάφη, ποτίστρα· από τις Λέξεις που χάνονται. Σλαβική απώτερη προέλευση, αλλά εμείς την πήραμε από τα αλβανικά]
  13. κόκα [κεφάλι, από τις Λέξεις που χάνονται]
  14. κοκορέτσι
  15. κοπέλα, κοπέλι (;)
  16. κουλαντρίζω
  17. λάγιος [για πρόβατα, σκούρο]
  18. λάλα [η κάμπια]
  19. λάπα [κοιλιά σφαγίου]
  20. λιάρος [παρδαλός]
  21. λούγκα [εξοίδημα αδένων]
  22. λουλούδι
  23. λούμπα
  24. λούτσα
  25. μάγκας (;)
  26. μάλε βράσε
  27. μαρκαλίζω (;)
  28. μαρμάγκα
  29. μπάκα
  30. μπαμπέσης
  31. μπέσα
  32. μπομπότα
  33. μπουλούκι [τουρκικής αρχής, αλλά κατά το ΛΚΝ το πήραμε μέσω αλβανικών]
  34. μπουσουλάω
  35. πίπιζα
  36. πλιάκος [ο γέρος, ο παλιός -ηπειρώτικο, αλλά από εκεί δεν ετυμολογείται και η Πλάκα;]
  37. πλιάτσικο
  38. πρατσαλίζω [καψαλίζω, ίσως και τρίζω στη φωτιά, παρακαλούνται οι Ηπειρώτες να ξεδιαλύνουν]
  39. σβέρκος
  40. σιγκούνα
  41. σιούτος [κατσίκι ή άλλο τέτοιο ζώο χωρίς κέρατα, από τις Λέξεις που χάνονται]
  42. τάτσι μίτσι κότσι
  43. τρίλιζα
  44. τσίφτης
  45. τσουνί (;)
  46. τσούπρα
  47. φάρα
  48. φέρμελη
  49. φλετουρώ [πεταρίζω, από τις Λέξεις που χάνονται]
  50. φλογέρα

Τα πιο σημαντικά